Bà Lê Thị Bình (42 tuổi ở huyện Quảng Xương, Thanh Hóa) vốn là một người tiết kiệm, chắt chiu từng đồng trong gia đình. Không hiểu mấy tháng gần đây bà có biểu hiện yêu đời đột xuất, thích ca hát, nói chuyện nhiều, gặp ai cũng bắt chuyện, cười nói suốt ngày.
Đặc biệt, bà Bình bỗng trở nên thích mua sắm dù trước đây bà rất hạn chế trong các khoản chi tiêu. Ban đầu, cả nhà thấy bà Bình vui vẻ thì mừng, sau để ý mới thấy những biểu hiện của bà có vẻ khác thường và quá khích. Sau sự việc bà Bình rút sổ tiết kiệm của gia đình chi gần 5 chục triệu để mua một bộ bàn ghế để trong phòng khách, gia đình mới khẳng định bà gặp vấn đề về tâm lý. Sau đó, bà Bình được gia đình đưa tới gặp bác sĩ tâm thần.
Bệnh rối loạn cảm xúc dang được sự quan tâm lớn của xã hội….
Anh Lê Văn Quang (Hà Nội) cũng đến gặp bác sĩ trong một tâm trạng hoang mang vì có lúc anh cảm thấy rất khỏe và yêu đời nhưng lúc thì cảm thấy vô cùng tuyệt vọng. Khi vui, anh cảm thấy sức lực trong cơ thể mình dường như không bao giờ cạn và có thể làm việc không ngủ trong nhiều ngày liên tục. Đọc thêm: Rối loạn giấc ngủ – “Con quái vật” đang ăn mòn sức khỏe bạn.
Trong đầu anh lúc này có rất nhiều ý tưởng, kế hoạch và anh cảm thấy giận dữ vì những người khác đã không thể theo kịp nhịp độ làm việc của mình. Nhưng sau đó khoảng 4 – 5 tháng, anh lại trở thành một người luôn có tâm trạng u uất, ngược lại con người trước đây. Đôi khi anh cảm thấy tuyệt vọng đến nỗi chỉ muốn chết đi cho khỏe. Khi gặp bác sĩ, anh muốn được giải đáp là tại sao anh luôn chuyển từ cực độ này sang cực độ đối nghịch mà không thể giữ được trạng thái thăng bằng.
Sau đó, anh Quang được chẩn đoán mắc bệnh rối loạn lưỡng cực và cần được điều trị thường xuyên suốt quãng đời còn lại.
PGS.TS.BS Bùi Quang Huy, Trưởng khoa Tâm thần (Bệnh viện 103) cho biết hàng ngày ở khoa luôn có ít nhất vài trường hợp đến khám vì chứng rối loạn cảm xúc lưỡng cực, có biểu hiện giống như hai trường hợp trên.
Theo đó, người bệnh luôn có hai cực cảm xúc là hưng cảm và trầm cảm, hai cực này luôn có biểu hiện một cách thái quá và đem lại những hậu quả nguy hiểm như nhau, đặc biệt nghiêm trọng khi có nhiều bệnh nhân đã tự kết liễu cuộc đời trước khi được chữa bệnh.
Ở cực hưng cảm, người bệnh luôn có biểu hiện hân hoan, vui vẻ, vui sướng cao độ không có lý do cụ thể. Có người còn tự cao tự đại quá mức, tự cho mình giàu sang phú quý, có năng lực hơn người, tăng hoạt động yêu thích, sẵn sàng can thiệp vào chuyện người khác, nói nhiều, nói nhanh, nói suốt ngày đêm. Khi hưng cảm, người bệnh đặc biệt ngủ rất ít nhưng không mệt mỏi hay thèm ngủ.
Bác sĩ Huy cho biết những triệu chứng này phải tồn tại ít nhất một tuần và không có tiền sử chấn thương sọ não, nghiện rượu, bia, ma túy mới được xem là triệu chứng của bệnh.
Hưng cảm thường diễn ra trong 4 – 5 tháng, sau đó tự khỏi song sẽ tiếp tục tái diễn ở chu kỳ sau. Khi bệnh nặng, bệnh nhân có thể gặp hội chứng lên đồng (tự cho rằng có ma quỷ nhập) và có xu hướng nghiện ngập như nghiện sex, rượu, ma túy, cờ bạc, mua sắm gây thiệt hại hàng tỉ đồng.
Giai đoạn hưng cảm sẽ tự khỏi và kết thúc bằng một giai đoạn bình phục hoàn toàn (có thể kéo dài 1-2 tháng hoặc vài năm). Tuy nhiên, theo bác sĩ Huy, đây chỉ là diễn biến theo chu kỳ của bệnh. Theo đó, bệnh sẽ tiếp tục tái phát, có thể bằng một giai đoạn hưng cảm, nhưng đa phần sẽ tái phát giai đoạn trầm cảm. Điều này khiến nhiều người ngộ nhận bệnh đã khỏi, gây khó khăn trong quá trình điều trị.
Ở giai đoạn trầm cảm, bệnh nhân luôn có biểu hiện buồn rầu, chán chường, mệt mỏi (nhất là vào buổi sáng), mất hết hứng thú, chán ăn (có thể nhịn ăn hoàn toàn), sụt cân (có người sụt cả chục cân trong 2-3 tháng), không ngủ được, chậm chạp, trí nhớ kém. Đáng lo ngại, bệnh nhân luôn có cảm giác chán chường, mệt mỏi với cuộc sống, muốn chết để kết thúc mọi thứ. Họ có thể nung nấu kế hoạch tự tử của mình. Click để tìm hiểu thêm: 15 phút mỗi ngày, lo âu và trầm cảm sẽ “bỏ chạy đi biệt tích.
“Những biểu hiện này phải kéo dài trên 2 tuần, thông thường khoảng 9 tháng, khác với cái buồn do có tang, bị mất cắp,… Tiền sử cũng không bị chấn thương sọ não, nghiện rượu, nghiện hút bởi những người nghiện rượu”, bác sĩ Huy cho biết.
Chớ nên xem thường bệnh
Theo bác sĩ Huy, rối loạn cảm xúc lưỡng cực chiếm 1 – 2% dân số, không phân biệt giới tính, thường gặp ở mọi lứa tuổi thông thường từ 20 – 40. Phụ nữ thường có giai đoạn trầm cảm kéo dài hơn, trong khi giai đoạn hưng cảm thường kéo dài hơn ở nam giới.
Bệnh này có tính chu kỳ, tái phát suốt đời. Có thể bị quanh năm, ví dụ năm nay bị hưng cảm rơi vào tháng 1, tháng 1 năm sau sẽ tái phát.
Hoang tưởng tự cao là một biểu hiện thường gặp của bệnh rối loạn cảm xúc lưỡng cực
Nguyên nhân đích thực của bệnh hiện nay vẫn chưa biết. Tuy nhiên các nghiên cứu khoa học cho thấy có sự mất cân bằng sinh hoá trong não đặc biệt là hệ Norepinephrine, Serotonin và các chất sinh hoá khác. Yếu tố di truyền cũng được đề cập.
Để phát hiện rối loạn cảm xúc lưỡng cực, bác sĩ phải theo dõi quá trình bệnh của bệnh nhân bởi các triệu chứng như: khởi phát sớm, cơn trầm cảm nặng tái diễn liên tục, cơn trầm cảm nặng nhưng ngắn (dưới ba tháng), tiền sử có cơn hưng cảm hoặc hưng cảm nhẹ, có lo âu và lạm dụng chất gây nghiện (rượu, thuốc lắc…) đi kèm, công việc không ổn định và có tiền sử rối loạn nhân cách.
Để chữa bệnh phải dùng thuốc với cả 2 giai đoạn, uống suốt đời. Bác sĩ Huy lo ngại hiện nhiều người đang tự ý dừng uống thuốc khi bệnh tạm khỏi. Nếu phát hiện bệnh sớm và tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ, bệnh sẽ không nguy hại đến tính mạng.
Tuy nhiên, bác sĩ Huy cũng thừa nhận những triệu chứng của bệnh sẽ gây trở ngại tới khả năng lao động, học tập và các mối quan hệ gia đình, xã hội, tách biệt họ với cuộc sống bình thường. Theo thống kê, những người mắc rối loạn cảm xúc lưỡng cực có tỉ lệ ly dị cao gấp 2-3 lần, và suy giảm chức năng nghề nghiệp gấp hai lần so với những người không mắc.
Khi hưng cảm thái quá, người bệnh khá ồn ào và có khả năng làm suy kiệt bản thân và cả người khác. Ngược lại, trầm cảm là nguyên nhân gây tự tử nhiều nhất. Họ có thể nung nấu ý định tự tử và lên kế hoạch tự tử rất chi tiết.
Nguồn: https://giadinhvietnam.com/roi-loan-cam-xuc-va-nhung-moi-nguy-hai-khong-duoc-bao-truoc-d138062.html
Đánh giá trị liệu tại Braincare
