Trầm cảm ở học sinh đã chẳng còn xa lạ với các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, chỉ khi con đã rơi vào trầm cảm, không thể đi học, thậm chí là có các hành vi tự hại như giật tóc, c.ắ.t tay thì phụ huynh mới bàng hoàng và đưa con đi thăm khám. Trầm cảm đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, song, có thể khẳng định đại đa số các trường hợp học sinh/sinh viên mắc trầm cảm đều mất kết nối với cha mẹ. Đến khi mọi việc đã trở nên nghiêm trọng, nhiều phụ huynh mới loay hoay với cùng một câu hỏi: “Làm sao để kết nối lại với con khi con đang thu mình và không còn muốn chia sẻ với cha mẹ?”
Khi bị trầm cảm, con như sống trong một thế giới khác – nơi mà mọi âm thanh đều trở nên quá lớn, mọi kỳ vọng đều quá nặng, và mọi tương tác đều khiến con cảm thấy kiệt sức. Lúc này, cách phản ứng quen thuộc của con là: đóng cửa, thu mình, không muốn nói chuyện với ai kể cả mẹ cha.
Vậy làm sao để cha mẹ có thể kết nối lại với con một cách nhẹ nhàng, để con đón nhận mà không khiến con “tránh xa mình hơn”? Trong bài viết này, BrainCare sẽ giới thiệu một số nguyên tắc tâm lý – cảm xúc quan trọng giúp cha mẹ có thể kết nối với con một cách tự nhiên mà không vô tình làm con tổn thương thêm.
Chấp nhận thực tế rằng con đang có vấn đề tâm lý mà không phải con lười hay chống đối cha mẹ
Trầm cảm là một rối loạn tâm thần khiến năng lượng của con sụt giảm ở một mức rất thấp. Đôi khi việc bước ra khỏi phòng hay trả lời “dạ” cũng đã là một nỗ lực to lớn của con.
Việc cha mẹ thay đổi sang một góc nhìn bao dung, thấu hiểu và yêu thương hơn sẽ giúp con cảm thấy an toàn, được thả lỏng và trái tim của cha mẹ cũng dịu lại.
Thay vì nghĩ: “Con đang chống đối mình, con đang muốn tách xa mình, con đang ghét mình v.v…”, cha mẹ hãy thử nghĩ lại: con chỉ đơn thuần là đang kiệt sức đến mức không thể tương tác với cha mẹ.
Gõ cửa bằng năng lượng yêu thương mà không phải bằng kỳ vọng
Một câu hỏi đơn giản như “Sao không ra ăn với cả nhà?” hay “Trả lời mẹ đi, bây giờ con muốn gì” có thể tạo ra những cú kích hoạt cảm xúc đối với tâm trí của người trầm cảm, khiến con bùng nổ cảm xúc, mất kiểm soát cảm xúc hành vi.
Thay vào đó, hãy gõ cửa bằng những tín hiệu nhỏ, không yêu cầu phản hồi:
- “Mẹ để phần đồ ăn con thích trên bàn ăn nhé.”
- “Bố đi siêu thị, con thích món gì thì nhắn cho bố nhé.”
- “Mẹ ở ngoài này thôi, khi nào cần giúp gì, con gọi mẹ nhé.”
Trong tâm lý học, đây là dạng kết nối không xâm lấn. Con cảm nhận được tình thương từ cha mẹ nhưng không bị ép phải đối thoại.
Thay vì hỏi dồn hoặc khuyên răn, cha mẹ chỉ cần hiện diện là đủ
Chỉ vì quá lo lắng cho con, một số phụ huynh đã hỏi nhiều câu dồn dập:
- “Sao con lại phải buồn?”
- “Con phải mạnh mẽ lên.”
- “Con phải nghĩ tích cực vào.”
- Những câu “răn dậy” này khiến con cảm giác như đang bị đánh giá hoặc bị yêu cầu phải “khỏi nhanh tình trạng trầm cảm”. Thậm chí, còn có thể làm trầm trọng các triệu chứng mà con đang gặp phải.
Điều con thực sự cần là:
- Một người ngồi cạnh mà không phán xét.
- Một không gian cho phép con im lặng mà vẫn được yêu thương.
- Một câu đơn giản: “Mẹ sẽ luôn sẵn sàng ở đây với con khi con cần.”
Sự hiện diện không lời là một liệu pháp tâm lý cực mạnh, thậm chí đôi lúc còn hiệu quả hơn rất nhiều lần ngôn từ.
Khi con không mở lòng mình, cha mẹ xin hãy nhẫn nại
Có những ngày cha mẹ cố gắng mọi cách để kết nối với con nhưng con vẫn thu mình. Cha mẹ xin hãy nhẫn nại, đừng xem đó là thất bại và cho rằng nỗ lực của mình vô nghĩa.
- Trong tâm lý học, có một khái niệm tên là “tích lũy an toàn cảm xúc”. Mỗi câu nói nhẹ, mỗi đĩa đồ ăn hay mỗi lần cha mẹ kiên nhẫn… đều là một “giọt nước” đi vào chiếc cốc cảm xúc của con. Khi con cảm nhận được sự chân thành của cha mẹ và an toàn về mặt cảm xúc, con sẽ tự mở cửa trái tim của mình.
- Điều quan trọng nhất cha mẹ có thể làm không phải là kéo con ra mà là ở lại đủ lâu để con biết rằng: “Dù con ở trong bóng tối, ba mẹ vẫn ở ngay đây để đồng hành cùng con vượt qua mọi khó khăn.”
Kết nối với con là một nghệ thuật chinh phục cảm xúc
- Trầm cảm không thể biến mất trong một đêm, và cũng không thể chữa bằng logic hay lời khuyên. Nhưng nó có thể được xoa dịu khi những người thân yêu tạo ra một không gian đủ an toàn cho trẻ thở, nghỉ, và dần dần quay trở lại.
- Nếu anh/chị là phụ huynh đang đọc bài viết này, hãy nhớ rằng: Con không cần bạn hoàn hảo, con cần từ anh chị tình yêu thương, kiên nhẫn và lắng nghe không phán xét. Làm được điều đó, BrainCare khẳng định sự kết nối giữa anh chị với con sẽ được cải thiện rõ rệt.
Nếu nhận thấy con có dấu hiệu của trầm cảm, hoặc gặp khó khăn trong việc kết nối với con, đừng ngần ngại tìm đến các chuyên gia. Tại Viện Tâm lý Giáo dục BrainCare, với đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ giàu kinh nghiệm trong tham vấn, trị liệu tâm lý, chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành, lắng nghe bạn và gia đình để giải quyết tận gốc rễ các vấn đề tâm lý. Hãy đến với BrainCare, vì bạn và gia đình xứng đáng được hạnh phúc.
Khám sức khỏe tâm thần tại BrainCare
Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia tâm lý, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm đánh giá, tham vấn, trị liệu, chẩn đoán uy tín, mang đến lợi ích cho khách hàng.
BrainCare hướng tới trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu về lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ tinh thần tại Việt Nam, làm thay đổi thói quen và nhận thức của người Việt Nam trong việc chú trọng sức khoẻ tinh thần và tìm kiếm sự trợ giúp khi cần thiết. BrainCare “Vì cộng đồng hạnh phúc từng phút giây”.
Tin tức
Đăng ký tư vấn
Chúng tôi luôn sẵn lòng lắng nghe bạn, hãy sẻ chia với chúng tôi nhé!
